"معلم و شاگرد با نگرشی با یکدیگر روبرو می شوند که انگار خصومت زیربنایی آنها هرگز به طور کامل زدودنی نیست. شاگردان موادی هستند که معلمان باید نتایج را از آنها استخراج کنند.شاگردان انسانهایی هستندکه می کوشند خودشان را به شیوه ایی خودجوش بشناسند تا نتایج خود را به شیوه خود ایجاد کنند. هر یک از این دو طرف متخاصم در سر راه دیگری ایستاده اند تا آنجا که هر کدام از آنها به هدف خود برسند. این کار به قیمت از دست رفتن هدفهای دیگری تمام می شود"(والر،1965،تدریس به عنوان رهبری سازمان یافته،ص 196).
ارتباط یعنی رساندن پیام به شخصی دیگر یا درک آنچه دیگری می کوشد به ما بگوید. ارتباط یک مهارت اجتماعی است و تمامی روابط انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. ارتباط، برخوردهای روزانه ما با دیگران را تسهیل می کند. پژوهش محرابیان(۱۹۷۲، به نقل از ساپینگتون،1989، ترجمه حسین شاهی، 1385) در مورد پیام های انسانها که آنها را فاصله گیری نام نهاده است چهار بعد شناسایی کرده است:
منابع کج فهمی در ارتباطات
دو منبع مهم کج فهمی مربوط به گوینده و شنونده است.
الف) خطاهای گوینده
ب)خطاهای شنونده
1 - فکر کردن به یک مسئله به جا گوش دادن به آنچه که گوینده می گوید.
2- شنیدن آنچه مورد انتظار است و نه آنچه واقعا گفته می شود.
3- توجه صرف به آخرین چیزی که گفته شده است و نادیده گرفتن بقیه پیام.
4-توجه به جزییات بی ارزش و از دست دادن معنای اصلی پیام.
برای کاهش خطاها باید پسخوراند ارایه داده و جو پذیرنده و بدون تهدیدی فراهم کرد(ساپینگتون،1989، ترجمه حسین شاهی، 1385).
مهارتهای ارتباطی
یکی از عناصری که یک معلم را اثربخش می سازد، مهارتهای ارتباطی اوست. مهارتهای ارتباطی بخشی از مهارتهای حرفه ایی (برنامه ریزی،انگیزشی،مدیریت کلاس،سنجش و فناوری)است. سناریوی زیر را در نظر بگیرید:
"معلمان باید به روشنی صحبت کنند، فعالانه به شاگردان و والدین گوش کنند، زبان بدن دانش آموزان را تفسیر کنند و به طور سازنده ایی تعت موجود در کلاس را حل کنند. باید سبک ابراز گونه داشته باشند تا منفعل و خصومت آمیز، و مهارتهای ارتباطی شاگردان را نیز حل کنند(مورنو،2008،ص 14).
سبک های ارتباطی چهار حوزه را شامل می شود:
مدل های مختلف سبک های ارتباطی (رفتار میان فردی)
ووب و همکارانش (1985/1987) این مدل را به هشت بعد گسترش و در حوزه تدریس بکار بردند.
در مدل هافستاد(1991)ابعاد فرهنگی با جنبه هایی از جو کلاس مانند حمایت،احترام و استقلال مرتبط داده شده است.
الف)حسی:عمل کردن،انجام دادن،تکیه بر داده های حسی،مجادله،رقابت،تلاش برای نتیجه گیری،زندگی در حال
ب) احساسی:همدلی،درک،تداعی]به یاد سپاری و شرح
ج) متفکر:استنتاج عقلانی،تحلیل،مرتب کردن واقعیتها،شناسایی و رتبه بندی کردن عقاید و تامل
د) شهودی:گمانه زنی،خیال پردازی،خلق کردن،نوع آوری،تصور کردن
الف) تسلط:زمانی است که فرد محیط را نامطلوب تصور کرده و نسبت به آن قدرتمندتر تصور می کند و واکنش تسلط ابراز می نماید. این افراد احتمالا متمایل به هدایت،تغییر،تعمیر یا کنترل محیط هستند.
ب) نفوذ:زمانی است که فرد محیط را مطلوب تصور کرده و نسبت به آن خود را قدرتمند تر در نظر می گیرد و تمایل به تاثیر برآن دارد. این افراد احتمالا متمایل به تجمیع افراد پیرامون خود به منظور قانع کردن ونفوذ بر آنها هستند.
ج) حامی:زمانی است که فرد محیط را مطلوب تصور کرده و خودش را نسبت به محیط کمتر قدرتمند می داند. رفتارهایی را ابراز می کند که حاکی از حمایت و کمک رسانی است. این افراد سعی می کنند موقعیت را ثابت و به افراد نیاز مند یاری برسانند.
د) وظیفه شناسی:زمانی است که محیط به شکل نامطلوب متصور می شود و فرد نسبت به محیط کمتر احساس قدرت می کند. رفتارهای وظیفه شناسی را ابراز می کند. در درون موقعیت و محل کار قواعد روشنی تعیین می کنند و پیروی از آنها بسیار سخت است.
) مدل HRDQ این مدل مبتنی بر تلفیق نظریه های یونگ و مارستون است و از دو بعد اصلی ابرازگری و بیانگری تشکیل شده است. ابرازگری عبارت است از تلاش فرد برای تحت نفوذ یا کنترل قرار دادن اعمال یا افکار دیگران است. بیانگری نیز عبارت است از تلاشی که فرد برای تحت کنترل یا نفوذ در آوردن عواطف یا هیجانات خویش به هنگام ارتباط با دیگران صرف می کند. ترکیب این دو بعد منجر به یک مدل چهار گانه می شود. این ابعاد عبارتند از:
الف)هدایتگر ب) سرزنده ج) ملاحظه گر د) نظام مند
آگاهی از سبک ارتباطی بر خود- آگاهی و مدیریت خویشتن تاثیر می گذارد.1) چگونه به تعارض واکنش نشان دهیم؟ 2) چه چیزی مارا بر می انگیزند؟ 3) چه چیزی موجب استرس در ما می شود؟ و 4) چگونه مشکلات را حل می کنیم؟
درک سبک ارتباطی دیگران بر مدیریت رابطه تاثیر می گذارد.1) فعالیت تیمی را تسهیل می کند. 2) تعامل ها را بهبود می بخشد. 3) به مدیریت موثر دیگران کمک می کند. و 4) به واکنش موثر کمک می کند.
در یک پژوهش از نوع پیش/پس آزمون ،گروه آزمایش که با ویژگی ها و نقاط قوت و ضعف انواع سبک ها آشنا شده بودند رجحان بیشتری نسبت به گروه کنترل در انتخاب سبک اثربخش و ناموثر نشان دادند.
تدریس اثربخش با سبک ارتباط برقرار کننده نیز ارتباط دارد. در پژوهشی سبک ارتباط برقرار کننده به صورت 21 متغییر تدوین شد. برخی از این متغییرها عبارتند از دقیق بودن، ستیزه جویی، آرام، تاثیر گذار، دادن حق ابراز عقیده، سلطه گر، دراماتیک بودن، گشودگی، دلسوز،پرتحرک،صمیمی. 65 استاد و 596 دانشجوی دانشگاه ایلتی میشیگان برداشت شان نسبت به ارتباط این متغییرها با تدریس اثر بخش را درجه بندی کردن.برخی از مهم ترین یافته ها به شرح زیر است:
نورتون به مسئله تعین رفتارهایی که با اثربخشی معلم ارتباط دارند از طریق حل و فصل چهارچوب مرجع ارتباط حمله می کند.او می گوید که عمل ارتباط مستم دو مولفه 1) آنچه گفته می شود و 2) به چه طریقی گفته می شود است. در این مطالعه او تاکید می کند که اثربخشی معلم تابعی از شیوه ارتباط اوست.
پژوهش مارک وهمکاران (2003) نشان داده است که سبک ارتباطی معلم می تواند از لحاظ اثربخشی با توجه به متعارف/نامتعارف بودن دانشجویان متفاوت باشد.سبک ارتباطی معلم اثربخشی بیشتری در یادگیرندگان بزرگسال را بیشتر از یادگیرندگان سنتی تبیین می کند.
نظام های تیپ بندی شخصیت
اکثر تحلیل های نوین از شخصیت گرایش به طبقه بندی مردم در یکی از چهار مقوله ی زیر دارند:
درباره این سایت